SPECIALE AANDACHT VOOR...
door Raymond Linssen

...het mirakel van Twello, maart 2007

Op 17 mei 2006 was de bouw van de vier stations in Twello, Voorst/Empe en Apeldoorn (De Maten en Osseveld) officieel gestart. In december 2006 zijn ze alle vier geopend. Gemerkt als 'Openbaar Vervoer Stedendriehoek' verzorgen nieuwe feederbuslijnen voor de aan- en afvoer van passagiers. Raymond Linssen gaat nader in op dit 'mirakel' en constateert het probleem hoe een goede afweging te maken valt tussen de regionale functie en de nationale functie van het spoor.

Stedendriehoek op de Nieuwe Kaart van Nederland, NIROV (links)
Bediend door extra haltes aan het spoor (rechts)

Eindelijk, na 55 jaar doet de Stationsstraat in het Gelderse Twello zijn naam weer eer aan. Al die jaren spoorde er vier maal per uur een intercitytrein op volle snelheid door de dorpskern, maar dorpsbewoners waren op buslijn 111 aangewezen om zich naar het nabije Deventer of Apeldoorn te begeven. Maar sinds 10 december 2006 heeft de ruim 12.000 inwoners tellende hoofdkern van de gemeente Voorst weer een heus station.
In een waar openbaar vervoersoffensief zijn er die dag in de Stedendriehoek - de regio van Apeldoorn, Deventer en Zutphen waar Twello deel van uitmaakt - vier nieuwe treinstations geopend. Grote trekker hiervan is de provincie Gelderland, waar verkeersgedeputeerde Marijke van Haaren zwaar inzet op het verbeteren van het openbaar vervoer. "Regio, grijp je kans", zo moedigde de projectleider van de Nota Mobiliteit de decentrale overheden zo'n twee jaar geleden aan. Dat blijkt voor Gelderland niet aan dovemansoren te zijn gericht. De provincie toont daadkracht en op 10 december konden er de nodige linten worden doorgeknipt.

Maar ook Gelderland loopt aan tegen de voor het Nederlandse spoor kenmerkende verknoping tussen spoortrajecten met een grotendeels regionale functie en het landelijke hoofdrailnet of kernnet. In theorie lijkt het zo helder: het kernnet, waar de NS tot 2015 alleenheerser is, wordt centraal aangestuurd, de provincie of regio krijgt de (aan te besteden) regionale spoorlijnen onder haar hoede. Maar in de stadsregionale praktijk is van zo'n strikte waterscheiding allesbehalve sprake.
Voor de regionale spoorlijn Apeldoorn-Zutphen, die is aanbesteed aan NS-dochter Regions, treedt de provincie als opdrachtgever op. Hier bepaalt Gelderland waar er nieuwe stations komen en dat er twee maal per uur een trein rijdt. Maar Twello ligt aan het spoor tussen Apeldoorn en Deventer en dat maakt nu eenmaal deel uit van het kernnet dat de NS commercieel uitvent. "Het openen van nieuwe en kleine stations past niet in de huidige strategie", zo beschrijft Van Haaren de klantgerichtheid van de NS in OV-Magazine. Het had dan ook heel wat voeten in de aarde voordat het Utrechtse politbureau een stoptrein tussen de centraal aangestuurde, lucratieve intercity's duldde. "Ik vond het overleg met NS moeizaam, maar wel constructief", zo blikt de Gelderse gedeputeerde in datzelfde artikel terug met gevoel voor eufemisme. Het mirakel van Twello is niettemin een feit…

Om de vernieuwingen in het Gelderse openbaar vervoer luister bij te zetten mogen inwoners én bezoekers van de provincie dit jaar één dag gratis van het openbaar vervoer in de provincie gebruik maken. Al het openbaar vervoer? Nou nee, want dit aanbod geldt alleen in de treinen en bussen van Arriva, Connexxion, BBA, Syntus en NS-dochter Regions. Niet voor de NS. De nieuwsgierige reiziger die het nieuwe station van Twello eens met eigen ogen wil aanschouwen moet dus gewoon een treinkaartje kopen om op dat station uit te mogen stappen. Hoewel, met enige moeite kan het wel gratis. Vanuit het eveneens nagelnieuwe station Voorst-Empe, aan het aanbestede lijntje tussen Apeldoorn en Zutphen, rijdt namelijk buurtbus 507 naar Twello. Héél misschien zal zo'n reislustige Gelderse ingezetene zich tijdens die busrit even afvragen of het adagium 'Centraal wat moet, decentraal wat kan' ooit eens tot de burelen van het landelijke spoorbedrijf zal doordringen...

 

Mail LRA voor vragen en commentaar.